Pavlus Hıristiyanlığına Giriş, Fuat Aydın

Bugünkü Hıristiyanlık, her ne kadar kendisini milattan önce dörtte dünyaya gelen İsa’ya izafe ediyor olsa da,  yalnızca İsa’nın öğretilerini esas alarak onu anlamak mümkün değildir. İsa kadar Hıristiyanlığın anlaşılmasında göz önünde bulundurulması gereken bir diğer önemli şahsiyet de Pavlus’tur.  Hıristiyanlığın inanç esasları ve uygulamalarının bir kısmını İsa’ya kadar götürmek mümkün olsa da, onların kabul edilen mevcut anlamları Pavlus’un söz konusu şeyler hakkındaki yorumundan kaynaklanırlar. Pavlus’un bu olgular hakkındaki yorumları olmasaydı, "Yasayı değiştirmek değil; tamamlamak için geldiğini” ve "İsrail’in kaybolmuş koyunlarına gönderildiğini” söyleyen İsa Mesih’in öğretisi ihyacı bir Yahudi hareketi olmaktan kurtulamazdı. Bu yüzden nasıl İsa Mesih olmaksızın bir Hıristiyanlıktan söz etmek mümkün değilse, aynı şekilde Pavlus ve onun İsa’nın yaşadığı olaylar hakkındaki yorumları olmaksızın bugünkü anlamda, Yahudilikten ayrı evrensel bir din 

olarak Hıristiyanlıktan söz etmek de mümkün değildir.

 

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BASKI İÇİN ÖNSÖZ

ÖNSÖZ

KISALTMALAR

GİRİŞ

KAYNAKLAR

MEKTUPLAR

1. Kilise Kanonlarında Mektupların Sırası

A. SAHİH OLDUĞU KABUL EDİLEN MEKTUPLAR 

1. SELANİKLİLER’E I. MEKTUP 

2. SELANİKLİLER’E II. MEKTUP

a. Sahih Kabul Edenler

b. Mektubu Sahih Kabul Etmeyenler

3-4. KORİNTLİLER’E I. ve  II. MEKTUP

5. GALATYALILAR’A MEKTUP 

Pavlus’a Aidiyeti

6. ROMALILAR’A MEKTUP 

Pavlus’a Aidiyeti 

7. FİLİPELİLER’E MEKTUP

8. FİLİMUN’A MEKTUP 

B. SAHİHLİKLERİ HUSUSUNDA TARTIŞMALARIN OLDUĞU MEKTUPLAR

BİRİNCİ BÖLÜM

PAVLUS’UN HAYATI VE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

I. HAYATI 

A. İSMİ

B. PAVLUS’UN FİZİKİ YAPISI

C. DOĞUM YERİ VE TARİHİ

1.Tarsus

2. Kültürel Yapısı

3. Tarsus’un Dinî Yapısı

D. AİLESİ

1. Ailesinin Kökeni

II. EĞİTİMİ

A. TARSUS’TAKİ EĞİTİMİNİN ARKAPLANI

1. Eğitiminin Yahudi Boyutu 

2. Kudüs’teki/Antakya’daki Eğitimi

3. Ferisi -Yahudi Boyutu

4. Eğitiminin Helenistik Boyutu

5. Helenistik Yahudilik

III. HIRİSTİYAN OLMADAN ÖNCEKİ DİNİ HAYATI

A.YAHUDİLİK ANLAYIŞI

B. HIRİSTİYANLARA VE HIRİSTİYANLIĞA BAKIŞI

IV. HIRİSTİYAN OLUŞU

HIRİSTİYAN OLUŞU HAKKINDAKİ TEORİLER

V. HIRİSTİYAN OLDUKTAN SONRAKİ HAYATI

A. KUDÜS ZİYARETİNE KADAR

B. BİRİNCİ MİSYONERLİK SEYAHATİ

1. Kudüs Konsili

C. İKİNCİ MİSYONERLİK SEYAHATİ

D. ÜÇÜNCÜ MİSYONERLİK SEYAHATİ

E. II. KUDÜS ZİYARETİ VE TUTUKLANMASINDAN ROMA 

YOLCULUĞUNA KADAR

F. ROMA’DAKİ HAYATI VE VEFATI

G. PAVLUS’UN MEKTUPLARI VE ELÇİLERİN İŞLERİ ARASINDA BENZERLİKLER VE FARKLILIKLAR 

VI. PAVLUS’UN MİSYONERLİK FAALİYETİNDE TAKİP ETTİĞİ USÛL  

VII. PAVLUS-İSA İLİŞKİSİ 

A. PAVLUS’UN İSA’YI TANIDIĞI GÖRÜŞÜ

B. PAVLUS’UN İSA’YI TANIMADIĞI

C. DÜNYEVİ İSA’NIN PAVLUS’U İLGİLENDİRMEDİĞİ

D. DİĞER YAKLAŞIMLAR

İKİNCİ BÖLÜM

PAVLUS’UN ÖĞRETİSİNİN ANA ÇİZGİLERİ

I. PAVLUS’UN EPİSTEMOLOJİSİ

II. İMAN ANLAYIŞI

A. İMAN NEDİR?

B. İMANIN NESNESİ

III. İNCİL ANLAYIŞI

A. BENİM İNCİLİM

B. TANRI’NIN İNCİLİ/MESİH’İN İNCİLİ

C. PAVLUS’UN İNCİL’İNİN İÇERİĞİ

1. Vahyî ve Apokaliptik Yapısı

2. Dinamik Yapısı

3. Kerigmatik Karakteri

4. Normatif Oluşu

5. Vaad İçeren Yapısı ve Evrensel Karakteri

IV. HAVARİLİK ANLAYIŞI

A. HAVARİLİK VE PAVLUS’UN HAVARİLİĞİ MESELESİ

B. HAVARİLİĞİN ÖZELLİKLERİ

C. HAVARİ OLMAK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR

1. İbrani Olmak, İbrahim’in Soyundan Olmak

2. İsa Mesih’i Görmek/Dirilen Rabb’i Görmek 

3. Rab Tarafından Görevlendirilmek 

4. Vizyonlar ve Rabb’den Vahiy Almak 

5. Geçimini Temin İçin İnananlardan Yardım Kabul Etmesi 

6. Misyon Faaliyetinin Başarılı Olması

7. Misyon Faaliyeti Sırasında Çekilen Acılar

8. Havari Oluşunun İncil’le Desteklenmesi 

D. MİLLETLERİN HAVARİSİ OLMASI

E. PAVLUS’UN HAVARİLİK İDDİASINA DİĞERLERİNİN 

BAKIŞI

F. HAVARİLİK-KURTULUŞ İLİŞKİSİ

V. TEOLOJİSİ (TANRI ANLAYIŞI)

VI. PAVLUS’UN İSA ANLAYIŞI (KRİSTOLOJİSİ

A. Mesih

Mesih ve Ruh

B. Rab

Pavlus’un, Rab (Kyrios) Kavramını Kullanmasının 

Kökenine Dair Bir Kaç Söz

C. Tanrı Oğlu

D. Tanrı’nın Hikmeti

E. Davud’un Soyundan Olması

F. Kadından Doğma

G. İnsan Benzeyişinde Doğması

VII. YASA ANLAYIŞI

A. YASA’NIN OLUMLU YÖNLERİ

1. Yasa Günahı Arttırır

2. Suçları Günah Sayar

3. Kurtuluşu Sağlayamaz

4. Yasa Hayat Vermez

B. YASA’NIN VARLIĞININ SEBEBİ

1. Geçici Bir Rolü Vardır

2. Beden Yüzünden Yasa Güçsüzdür

C. YASA’NIN İLGASI MI, TAMAMLANMASI MI?

D. YASA-KURTULUŞ İLİŞKİSİ

E. TABİİ HUKUK ANLAYIŞI

VIII. GÜNAH ANLAYIŞI

A. GÜNAH NEDİR?

B. GÜNAHIN KAYNAĞI 

C. GÜNAHIN EVRENSELLİĞİ

D. YASA-GÜNAH İLİŞKİSİ

E. GÜNAHIN ETKİLERİ

1.Ölüm

2. Kölelik

F. ADEM/HAVVA-GÜNAH İLİŞKİSİ

G. GÜNAHTAN KURTULUŞ

IX. VAFTİZ ANLAYIŞI

X. EVHARİSTİYA/EKMEK ŞARAP AYİNİ

A. SIR DİNLERİ VE EVHARİSTİYA

B. VAFTİZ VE SON AKŞAM YEMEĞİ (EVHARİSTİYA) 

XI. KİLİSE ANLAYIŞI

A. YEREL TOPLANTI YA DA HIRİSTİYAN MECLİSİ 

ANLAMINDA KİLİSE

B. EV ANLAMINDA KİLİSE

C. TANRI’NIN HALKI ANLAMINDA KİLİSE

D. DİNÎ BİR TOPLULUK ANLAMINDA KİLİSE

E. MESİH’İN BEDENİ OLARAK KİLİSE

XII. AHLÂK ANLAYIŞI

A. PAVLUS’UN AHLAK ANLAYIŞININ TEMELİ

B. AHLÂKÎ DAVRANIŞTA ÖLÇÜ

C. İYİ DAVRANIŞLAR

D. AHLAKÎ OLMAYAN DAVRANIŞLAR

E. SOSYAL AHLAK

F. AHLAKÎ DAVRANIŞLARIN ESKATOLOJİYLE OLAN 

BAĞLANTISI

G. PAVLUS AHLÂKININ ARKAPLANI

1. Yahudi- Ferisi Arkaplanı

2. Helenistik Arkaplan

3. Kilise Geleneği

XIII. TARİH ANLAYIŞI

XIV. ESKATOLOJİSİ

A. PAVLUS ESKATOLOJİSİNİN MERKEZİ KONULARI 

1. İsa’nın Mesihliği

2. Eskatolojik Çağın Varlığı

3. Tanrı’nın/Mesih’in Krallığı

4. İsa Mesih’in Ölümden Dirilişi ve İkinci Kez Dönüşü (Parousia) 

5. Tanrı’nın/Mesih’in Yargı Kürsüsü

6. Şer Güçlerin Ortadan Kalkması

7. Kutsal Ruh’un Eskatolojik Lütufları

8. Kozmosun Değiştirilmesi

9. Adem-Mesih Karşıtlığı

B. ESKATOLOJİ-KRİSTOLOJİ İLİŞKİSİ

C. PAVLUS’UN KULLANDIĞI ESKATOLOJİK DİL 

SONUÇ

BİBLİYOGRAFYA

İNDEKS